Geluidskwaliteit
Er gebeuren leuke dingen hè! Veel nieuwe stations te ontvangen op je DAB+ ontvanger. En het wordt nog leuker. Daarover later meer, maar volg onderwijl ook de korte updates op de Facebookpagina van Radiowinkel of via de Twitters van @radiomans. Daar worden ook vaak berichten van andere nieuwsbronnen gepost.
Maar nu even wat anders. Geluidskwaliteit. Het blijft een interessant gespreksonderwerp als het gaat om muziek en nu, dankzij DAB+, om radio.
Geluidskwalitieit is mijns inziens op twee manieren uit te leggen.
De hifi-manier is de eerste. Dat gaat puur om de klank, de diepte, de breedte en de hoogte van het geluidsbeeld. Hoe echt klinkt een zangeres? Hoe groot klinkt een ensemble? Hoe is de galm van het gebouw of de studio waar het is opgenomen? Hoor je de strijkstokken? De plectrum van de bassist? De inademingen van de zanger? En hoe is dit alles vastgelegd? Veel hifi-puristen zweren bij een totaal analoge keten. Dus een piano bijvoorbeeld opnemen met een bepaalde soort microfoons, deze microfoons samenmengen met een volledige analoge mengtafel en dit vervolgens masteren op een analoge bandrecorder. Uiteraard wordt het dan in het beste geval uitgebracht op elpee. En dit luister je dan af via een goeie draaitafel en een buizenversterker met goeie luidsprekers.
Uiteraard kan hier en daar iets analoogs door iets digitaals vervangen worden. Je zou de opname bijvoorbeeld digitaal kunnen masteren. Of je zou het uit kunnen brengen op CD. Maar hoe dan ook, als er, naar de opvattingen van hifi-puristen -ook wel audiofielen genoemd- overal genoeg aandacht en met liefde voor muziek en het origineel de juiste zorg besteed is aan de opname-keten dan zal het resultaat een live-beleving van het -in dit voorbeeld- pianostuk benaderen.
Het digitaliseren van een natuurlijk (dus: analoog) signaal levert altijd een bepaald soort verlies op. Sceptici zeggen dat als je het digitaal maken van een analoog signaal maar goed genoeg doet (bijvoorbeeld 44100 keer per seconde meten wat de waarde is van een analoog signaal, zoals bij CD’s) dat mensen met hun specificaties van gehoor en andere belevingseigenschappen het verschil niet meer kunnen horen. Anderen zeggen dat er meer is dan specificaties en wetenschap en dat mensen niet alleen met hun oren luisteren maar ook met hun gevoel en dat de beleving van een analoog stuk muziek (via een LP of FM radio bijvoorbeeld) vele malen prettiger is -echter is- dan via een digitaal medium zoals een CD of via DAB+ radio.
Dan kom ik automatisch bij de tweede benadering van wat geluidskwaliteit is. En die geldt mijns inziens voor een veel groter publiek. Want audiofielen en hifi-puristen zijn wonderlijke mensen die in alle lagen van de bevolking te vinden zijn, maar zij zijn uitzonderingen: de meesten van ons nemen genoegen met een 128 kbps MP3 die via een -vaak belabberde- ingebouwde DAC omgezet wordt naar analoge hoofdtelefoonsignalen. Dat is nu eenmaal de tijd waarin we leven. We hebben te maken met een ongekende geluidskwaliteitinflatie. Maar nogmaals: de meesten van ons zal het een worst wezen.
De tweede benadering gaat aldus om het ontbreken van bijgeluiden en andere geluidsgedoe wat om het origineel heen hangt. Toen we de elpee hadden en niets anders dan de elpee (afgezien van de muziekcassette e.a. tape-achtigen) wisten we niet beter. Je moest er voorzichtig mee zijn. En als je in de hete nachtelijke uurtjes met een gezellig thuisfeestje het plaatje overgoot met Skol of Heineken en een paar keer uit je handen liet vallen, nou dan wist je dat je de volgende keer het muziekstuk zou moeten luisteren met (nog) meer getik en gekraak. Een plaat grijs draaien. Dat deden we nogal eens bij een goeie elpee. En we hoorden het getik en gekraak amper. Je wende er aan. Het was niet anders. Hoe anders werd het met de introductie van de CD. Weg waren de tikken, de kraken en het slippen van de naald. Hoe helder! Hoe stil was het, duidelijk hoorbaar bij de zachtere muziekpassages. Een ware revolutie. Dat je ook nog een afstandsbediening had om naar het volgende nummer de skippen en dat je niet uit je stoel hoefde te komen om de plaat om te draaien was ook mooi meegenomen…
En zo is het eigenlijk met DAB+ radio ook… Het geruis, geknisper, gefriemel, geknor, gesuis, gesissel van de verder prachtig klinkende FM zijn we kwijt, maar we winnen de stilte…
Laden ...
Ik heb een DAB antenne op dak moeten plaatsen omdat er anders niets te ontvangen was.
Ik heb een audifiele installatie en heb altijd met veel plezier naar FM via de kabel geluisterd.
U raadt het al: het DAB+ geluid haalt het niet bij wat ik via FM binnen haalde. Wat een teleurstelling.
Ter vergelijking Het radiosignaal dat ik via de kabel op een Humax DVB tuner gekoppeld aan een goedkope DAC binnenhaal klingt met meer detail dan DAB+.
Ik gebruik nu een Hama tuner voor de DAB+ ontvangst. Zijn er beter klinkende DAB+ tuners te koop of is dit geen optie omdat het aan matige kwaliteit van het DAB-signaal zelf ligt? Graag jullie mening voor ik een dure investering doe die niet loont.
Beste Luc, ik zou uitkijken naar een hybride (DAB+ / internet) tuner die ook een digitale uitgang heeft en die dan via een externe goede DAC te laten lopen. Want de bron is en blijft de uitzending in een bepaalde bitrate / compressie-rate (DAB+ = AAC+).
“We winnen de stilte” Precies het argument waarmee Philips en Sony ons in de jaren 80 mee probeerde te overtuigen, en met succes, want we zijn er in eerste instantie allemaal ingetrapt. Tekenaar Hein de Kort had in Muziekkrant Oor ooit een strip die dat op de hak nam: “JE HOORT ECHT HÉLÉMAAL NIETS!” De rest is historie: loudness wars, remasters die zo slecht klinken dat je er luistermoeheid van krijgt. De DVD zou ook beter zijn dan analoge TV, maar ja, als je een film van 3 uur op 1 DVD propt is de MPEG compressie zo groot dat er van kwaliteit weinig overblijft. Die kant gaat het ook op met DAB+, die dient maar een doelgroep, en dat zijn de radiozenders die zo goedkoop mogelijk willen uitzenden.
beetje vreemd ,hoe kun je DAB+ nu vergelijken met een SACD, CD of LP dit zijn studio opnames ,radio stations werken toch allemaal met levellers en limitters zowel hardware of software welke de dynamiek afvlakken.
DAB+ lijkt een verbeterde middengolfkwaliteit. Ik luister naar o.a. Radio5, Radio1, Radio4 en heb een paar systemen gehoormatig vergeleken: DVB-T (digitenne), DAB+(64kbs of 96kbs AAC) met een Cambridge tuner en internet. S-klanken verdwijnen bij DAB+ en in mindere mate bij internet (het klinkt alsof de de presentator/trice het kunstgebit heeft uitgedaan). DVB-T klinkt wat dat betreft beter, maar FM is hoorbaar superieur aan de digitale opties. Zet een hoofdtelefoon op en luister naar een koor via DVB-T: gelispel! Alleen Radio4 met een hogere bitrate kan er digitaal mee door. Misschien zijn we doorgeschoten in de keuze voor kwantiteit (zoveel mogelijk zenders in een frequentiebandje proppen) tegenover acceptabele kwaliteit.
Helemaal juist. Dat ligt ook aan de basis waarom men naar DAB(+) is gegaan. De geluidskwaliteit waar die ‘enkele’ puristen belang aan hechten kwam op de tweede plaats…
Ook ik ben in het bezit van een DAB+ tuner. CD geluid via de ether. Zuiver en zonder ruis. Ik was in het bezit van de beste Denon FM tuner die ooit gemaakt is. Maar onze kabelprovider gooit volgend jaar het analoge FM signaal van de kabel. Dus daarom de DAB+ tuner (Yamaha T-D500). Via DAB+ is het geluid inderdaad wat sterieler. Inherent aan digitale muziek. Maar luister eens naar DSD streaming digitaal of SACD’s. Uiteraard geflopt door de komst van streaming audio maar het signaal is vrijwel gelijk aan vinyl. Ik bezit opnamen van Living Stereo uit de jaren zestig van RCA. Die werden toen speciaal opgenomen voor stereo op LP. Die zijn nog steeds op SACD verkrijgbaar. Dan hoor je de analoge opname en dat voel je ook in je huiskamer. Zelf luister ik dat middels actieve MK4 pied pipers van Gerbrand van Veen en een Cambridge 851E voorversterker. En een Denon 1600NE SACD speler. Genieten elke dag
Als Luisteraar en componist en muzikant van radio 4 geef ik de voorkeur aan de High End Tuner van Unico Research en de Unico Secondo versterker en speakers van Xanadu. De muziek klinkt veel muzikaler, doorzichtiger met meer lucht, diepte en achtergrond geluiden zoals het ademen van een muzikant of de aanraking van de snaren. Digitaal DAB+ klinkt doods geen akoestiek van de zaal veel minder achtergrond geluiden de sfeer is kil en koud.
Jammer dat de uitzendingen van het analoge geluid worden stil gelegd in 2017.Ik moet dan maar een grotere FM antenne kopen voor Duitse Klassieke Fm zenders.
U bedoelt waarschijnlijk Unison Research, niet Unico
nu nog Grootnieuwsradio erbij en de mevrouwamradio kan weg!.
Geen 4 x radio 4 of de fm., maar straks in het hele land ongestoord luisteren naar de zender die men wil!
Alleen nu nog meer radio’s met spraak gestuurde software erop., zoals bij de terratecjounaline
, dan hebbeb de mensen die het scherm niet kunn uitlezen er ook plezier aan!
Jammer dat de belangenorganiesaties het af laten weten!
Het was voor mij een heel grote belevenis toen ik het eerste DAB signaal beluisterde via mijn bestaande HiFi installatie. Echter de heel fijne details in de “muziekbeleving” gaan toch mijn oren voorbij. De reden daarvan is dat ik met mijn 64 jaar bij “de ouderen” behoor en ik weet dat mijn gehoor een klein steekje laat vallen. Over het analoge audiosignaal heb ik trouwens geen klachten en ik luister met veel genoegen naar een LP. Als ik wel eens via You Tube naar een stukje muziek luister, valt het mij op dat er bij het uploaden hiervan niet altijd door iedereen evenveel zorg is besteed. Maar als “luisterbehang” is een MP3’tje van 128 kbs voor mij wel acceptabel. Maar het kan absoluut niet op tegen het geluid dat op de tape staat welke ik ooit zelf heb opgenomen met hulp van mijn Thorens draaitafen en Revox recorder. Dat (van de hak op de tak) is mijn muziek- en geluidbeleving.
Sander, mooi stuk !
De discussie over wat nu de ‘natuurlijke beleving van geluid’ is zal wel altijd door blijven gaan. Een recent onderzoek (zie http://www.pnas.org/content/early/2013/08/16/1221454110 ) geeft zelfs aan dat voor de beleving van muziek de visuele indruk belangrijker is dan de kwaliteit van de uitvoering ! Het is allemaal enorm interessant, maar voor ‘dagelijks gebruik’ zijn de digitale systemen toch wel erg gemakkelijk en bieden meer dan voldoend goede geluidskwaliteit. Gelukkig komt daar nu ook eindelijk radio bij !